Ondernemen in crisistijd

De vraag of uw bedrijf nog bestaansrecht heeft, verdient ook nu aandacht

In dit blog van Benne van Leeuwen een aantal handvaten om de financiële en juridische positie van uw bedrijf te beoordelen.

Allereerst: we leven in een vreemde tijd en daarom wil ik ieder oprecht sterkte toewensen en wijsheid om in deze tijd het hoofd koel te houden. Meer dan 50% van de Nederlandse bevolking ondervindt stress van COVID-19. Daar zal zeker ook menig ondernemer bij horen. Daarom past vooraf een hartelijke wens tot gezondheid en wijsheid.

NOW 3.0: ondernemer blijft verantwoordelijk, ondanks sturende overheid

Het Financieele Dagblad besteedde zaterdag 5 september 2020 aandacht aan NOW 3.0. De vraag werd opgeworpen of deze steunmaatregelen nog passend zijn, of dat dit van ondernemingen een “zombie-onderneming” dreigt te maken. Die vraag laat zich begrijpen. Door de steunmaatregelen worden ondernemingen in stand gehouden om zo werkgelegenheid te behouden en ondernemers een goede kans te geven om de onvoorziene ellende van de coronamaatregelen te overleven. Dus allereerst begrip voor een sturende overheid.

Het is echter niet zo dat de overheid het bestuur van de onderneming die ondersteuning krijgt, overneemt. De ondernemer blijft zelf bestuurder van de onderneming en daarmee intern, extern en tegenover een mogelijk toekomstige curator verantwoordelijk. Anders gezegd zal de ondernemer zich ook nu ondanks alle ondersteuning en deels uitstel van betalingen moeten realiseren dat de bijzondere tijd en de bijzondere maatregelen niet met zich brengen dat de eigen verantwoordelijkheid daarmee vermindert.

Stappenplan levensvatbaarheid onderneming

Ondernemers zullen zich dus steeds de vraag moeten blijven stellen of de onderneming nog bestaansrecht en continuïteit heeft. Om aan deze verantwoordelijkheid wat meer handen en voeten te geven, heb ik een aantal vraagpunten op een rijtje gezet. Vraagpunten die elke ondernemer zich regelmatig zou moeten stellen, zeker in deze crisistijd, maar ook in andere tijden.

Stappenplan om de vraag te beantwoorden: Is mijn onderneming nog levensvatbaar?

Maak een beschrijving van de bestaande onderneming en welke elementen daarbinnen succesvol zijn en waar de problemen liggen.
Zet de lopende verplichtingen in schema door middel van een liquiditeitsbegroting going concern. Daarmee kan zichtbaar worden vanaf welke datum niet langer kan worden voldaan aan de lopende verplichtingen en binnen welke termijn er dus een oplossing gevonden moet worden. Aan de hand van deze begroting kunt u ook bezien of u in aanmerking kunt komen voor bijzonder steunmaatregelen van de overheid.
Realiseert u zich dat u als bestuurder geen verplichtingen mag aangaan bij derden als u voorziet dat de onderneming die niet kan nakomen.
U moet als bestuurder erop toezien dat de onderneming kan voortgaan met nakoming van haar verplichtingen en u mag geen handelingen verrichten waardoor de onderneming haar verplichtingen niet langer kan nakomen of geen verhaal meer biedt voor haar verplichtingen.
Breng in kaart wie de zogenaamde dwangcrediteuren zijn en beraad u over betaling daarvan (onder voorwaarden kan selectieve betaling toegestaan zijn).
Het omslagpunt is gelegen op het moment dat het u duidelijk is dat redelijkerwijs betalingen niet kunnen worden voortgezet. In dat geval dreigt bestuurdersaansprakelijkheid als u daaraan geen consequenties verbindt en de activiteiten voortzet.
Vanuit het voorgaande is het verstandig uw ondernemingsplan kritisch te beschouwen op levensvatbaarheid, met een kritische analyse van de goede en de slechte kansen.
De beoordeling onder stap 7 moet ingekaderd worden in een financiële vertaling en een liquiditeitsbegroting. Bij het opstellen van een begroting is het verstandig de baten af te ronden naar beneden en de kosten naar boven.

Mijn onderneming is in huidige vorm niet meer levensvatbaar. Wat nu?

Wellicht kunt u met een deel van de onderneming succesvol doorgaan. Dan kan in dat scenario ook een faillissement een middel zijn voor een nieuwe toekomst. Daar zullen dan zorgvuldig stappen voor gezet moeten worden, die geheel bedrijfsspecifiek beoordeeld moeten worden.

Hieronder volgen een aantal zaken (in willekeurige volgorde) die u ten minste in kaart moet brengen:

Laat een taxatie maken van uw bedrijfsmiddelen en voorraden door een erkend taxateur om de waarde daarvan vast te stellen. Betrek daarbij ook zaken als IE-rechten en mogelijke octrooirechten en andere rechten als website en handelsnaam (immateriële activa).
Maak een lijst van leveranciers die key zijn voor uw onderneming. Zijn er alternatieve leveranciers voorhanden?
Stel vast welke werknemers een sleutelrol vervullen en bedenk welk aanbod u deze werknemers kunt en wilt en mogelijk moet doen om verder te kunnen.
Bedenk welk bedrag nodig is om een doorstart te maken (benodigd werkkapitaal).
Wie kan en wil financieren?
Bedenk ook dat u het vertrouwen moet hebben en houden van uw afnemers.
Wat is uw huidige financieringsvorm? Breng verleende zekerheden in kaart.
Welke dwarsverbanden zijn er in concernverband onderling en financieel en fiscaal? Denk ook aan de fiscale eenheid voor de btw en de Vpb en de gevolgen daarvan.
Ziet u ruimte voor een onderhands akkoord met uw schuldeisers?
Is de administratieplicht steeds nageleefd? Te allen tijde is vereist dat de administratieplicht steeds correct is vervuld en jaarrekeningen steeds tijdig zijn gedeponeerd.

Uitgaande van een doorstart door faillissement zullen een termsheet, vooraf opgesteld als kader voor de overname na faillissement, en afstemming met de curator daartoe van groot belang zijn. Zo’n termsheet geeft houvast en zekerheid en zorgt ervoor dat u vooraf zaken goed geregeld hebt, zoals vermogensbeschrijving, taxatie, financiering en overname personeel.

Het voorgaande is slechts een globale duiding van actiepunten en vraagt natuurlijk nadere uitwerking en begeleiding, afhankelijk van de aard en de omvang van de onderneming en hetgeen wordt beoogd.

VLDW Advocaten is u graag behulpzaam bij het in kaart brengen van uw situatie en uw mogelijkheden. U kunt contact opnemen met onze advocaat ondernemingsrecht Benne van Leeuwen.