Concurreren na verkoop onderneming: ook zonder concurrentiebeding kans op schadevergoeding

Bij verkoop van een onderneming is het belangrijk om afspraken te maken over de activiteiten die de verkoper na overdracht van de onderneming mag verrichten. Het is immers niet de bedoeling dat de verkoper de koper concurrentie gaat aandoen. Dit tast de waarde van de verkochte onderneming aan. Meestal wordt in de koopovereenkomst dan ook een non-concurrentiebeding voor de verkoper opgenomen. Dit beding geldt dan voor maximaal 2 tot 3 jaar en voor een bepaald geografisch gebied.

Geen afspraken gemaakt over concurrentie na verkoop?

Wat als er tussen partijen hierover geen afspraken worden gemaakt én ook nooit over is gesproken? Over een dergelijke kwestie liet de rechtbank Rotterdam zich recent uit. Verkoper heeft in deze kwestie zijn delicatessenzaak inclusief cateringsactiviteiten overgedragen aan koper. Gedurende 2 jaar zou verkoper op grond van een overeenkomst van opdracht nog cateringsactiviteiten verrichten voor de zaak. In deze opdrachtovereenkomst was een non-concurrentiebeding voor de duur van de opdracht overeengekomen, in de koopovereenkomst niet. Verkoper heeft echter ook voor zichzelf cateringsactiviteiten verricht, onder meer na het einde van voornoemde opdrachtovereenkomst met koper. Koper stelt een vordering tot schadevergoeding in en vindt dat verkoper door met haar in concurrentie te treden wanprestatie onder de koopovereenkomst heeft gepleegd althans onrechtmatig heeft gehandeld, waardoor zij schade heeft geleden. Ook vordert koper een verbod voor verkoper om gedurende 2 jaar na het vonnis in een straal van 15 kilometer concurrerende activiteiten te verrichten.

De rechtbank onderzoekt eerst wat de intenties van partijen waren bij het sluiten van de koopovereenkomst en waarom er geen afspraken over non-concurrentie zijn gemaakt. Partijen geven aan ze het bij de contractsonderhandelingen niet hebben gehad over het door verkoper na einde van de cateringopdracht eventueel verrichten van cateringsactiviteiten. Dit was niet relevant, want verkoper was aan het afbouwen, was al op leeftijd en zijn gezondheid liet te wensen over. Vervolgens wijst de rechtbank op de overweging van de Hoge Raad uit 1997. “Een overeenkomst waarbij iemand een handelsonderneming aan een ander overdraagt, verzet zich in de regel tegen een handelwijze die erop neerkomt dat de overdrager zijn rechtsopvolger concurrentie aandoet door in de directe omgeving van de overgedragen onderneming dezelfde werkzaamheden te blijven verrichten die hij vóór de overdracht in de onderneming ook reeds verrichtte, waarbij de plaatselijke bekendheid van de overdrager mede beslissend is voor de vraag of een gedraging binnen die grenzen valt. Tot het overgedragene behoort immers in het algemeen de mogelijkheid om – onbelemmerd door de overdrager – nieuwe transacties met bestaande relaties aan te gaan en ook om transacties met nieuw aan te knopen relaties aan te gaan. In dit verband betekent het niet overeenkomen van een concurrentiebeding nog geen vrijbrief om in strijd met de strekking van de overeenkomst, of met de in aanvulling daarop op grond van artikel 6:248 lid 1 BW in acht te nemen eisen van redelijkheid en billijkheid, zijn wederpartij concurrentie aan te doen (arrest van de Hoge Raad van 1 juli 1997, ECLI:NL:HR:1997:AG1569).”

Concurrentie toch niet toegestaan, schadevergoeding betalen

Ondanks dat er geen non-concurrentiebeding is overeengekomen (partijen hadden daartoe geen aanleiding) meent de rechtbank – in navolging van voornoemd arrest – dat verkoper tekort is geschoten in de nakoming van (het samenstel van) de koopovereenkomst en de overeenkomst van opdracht. Verkoper is gehouden schade te vergoeden. Wat betreft het gevorderde verbod oordeelt de rechtbank dat een verbod om gedurende 2,5 jaar na beëindiging van de samenwerking in dit geval passend is. Dit mede vanwege de aanzienlijke concurrentiekracht van de verkoper. Concreet resulteert dit echter in een afwijzing van de vordering aangezien deze 2,5 jaar op 1 januari 2022 al verstreken was…

Heeft u vragen naar aanleiding van deze blog of wilt u graag nader juridisch advies, dan kunt u contact opnemen met Benne van Leeuwen, Jeroen de Waard of Jannine de Bonte-Meijer.